تا متغییر ها تغییر نکند تغییر اتفاق نمی‌افتد. (33)
من دقیقا در سال ۶۱ در جامعه در کویته بودم . علمدار رود، ماشین بسیار کم به چشم می‌خورد. وهمین طور موتر سایکل . عصر دو چرخه بود . آن هم دوچرخه ای غازی سیکل . ساعت یک روپیه ، کرایه میکردیم جهت کارهای ضروری . و یا برای تیم دادن، که مثلا سایکل سوار شدن هم بلدیم. در اوایل همین را بلد نبودیم . پیش افراد قدیمی زاری کرده تا یک سایکل برای ما گرفته ، تا یاد بگیریم.
از آن زمان ۴۴ سال میگزرد . نه تنها اتفاق خاص در علمدار رود نیافتاده ، خیابان وکوچه ها به تناسب وسیله نقلیه بزرگ نشده ، بلکه هر کسی که خانه یا مغازه شان پخته کاری کرده واز نو ساخته ، توانسته حواس همسایه را پرت کرده یک فوت بجای اینکه عقب بشیند جلو به طرف داخل کوچه و خیابان برده است.
چنین حرکت ها را به وفور می‌توان دید . واین واقعا دیوانه کننده است.
علمدار رود قبل از اینکه از کم جایی وبی جایی رنج ببرد که می‌برد، ولی رنج مضاعف را ،از سطح آگاهی وتفکر این ادام های ساکنان آن  می‌برد.
چون تغییر فکر باعث تغییربه رفتار وعمل ودر نهایت به تغییرات جدی عملی وفیزیکی می‌انجامد.

یکی از مسائل که علمدار رود  رنج می برد کمبود وسایل ورزشی است .
هیچ مکان آموزشی، مکان لازم را برای ورزش دانش آموزان شان در نظر نگرفته است ندارد.
بخش خصوصی از نگاه فعالیت اقتصادی تعطیل است. که این بخش به این کمبود توجه کرده ، همه جوانان فضای آموزشی لازم را پیدا می‌کرد. وآنها به درآمد ثروت می‌رسید. مغز این ادما فقط چشم همچشمی را درک می‌کند فلانی اتوبوس خریده به قبرستان ماشین گذاشته ، چرا ما نکنیم.
جدیدا تعدادی مکان ورزشی  دولتی در انتهای گلستان تاوان ساخته شده که امید وار کننده است. مشکل چنین مکان های دولتی این است که از آن مکان با تمام امکانات اوقات زمان شان استفاده نمی‌شود.
بهترین زمینه کار در این زمینه ، مربوط به بخش خصوصی است. که متاسفانه ، این مردم این با چنین فعالیت های اقتصادی، بیگانه است.

خوش بختانه جدیدا چند سالن ساخته شده بعضی های شان در حال ساخت است. وبعضی اصلا ظاهرا بنای بر هذینه کردن ندارد . چون جوانان بچاره مجبورند در زیر آفتاب در زیر گرد خاک بازی شان انجام بدهند. وآنها از همین فضای باز ساعت ۸۰۰ کلدار اجاره میگیرد. .

تصویر که مشاهده می کنید طلاب جامعه است که با هزینه شخصی شان یک سانس را گرفته بازی می‌کند.

وقتی اسکول فضای کافی برای ورزش را ندارد . حساب مدرسه علمیه وجامعه از این نگاه پاک پاک است. این هم یک درد بزرگ و بزرگتر .
مدرسه علمیه در ایران خوش بختانه بسیار رشد کرده واز لحاظ فضای ورزشی هنوز گرچند خود کفا نشده ولی کلا چنین فضای در همان اویل هر طرح در دستور کار قرار دارد . لذا طلاب در همه رشته های ورزشی فعال است.
وقتی این همه نا بسامانی ها در جامعه هزاره کویته است، بد بختانه معلوم است با نگاهی حاکم بر مدرسه، هنوز کم نیستند که چنین فضایی را در شان طلبه نمی بیند. این نگاه واقعا ازار دهنده است. چون حتی به عنوان آرزو وخیال هم برای چنین مجموعه های آموزشی فضای ورزشی تصور نمی شود این واقعانا امید کننده است.

دلیل شان خیلی واضح است چون سطح آگاهی ها هنوز در همان ۴۰ سال پیش مانده وما هیچ تغییر نه  در فکر وامانده مان ونه عمل ایجاد نشده است تا تغییر را در بیرون بیبنیم.
تا زمان که متغییرها تغییر نکند هیچ تغییر اتفاق نمی‌افتد.
باید تمرکز روی مغیر های تغییر کرد تمام . والسلام.