حمله تروریستی روز جمعه به دو مسجد در نیوزلند که بیش از 49 کشته و 70 زخمی در پی داشت با واکنش گسترده جهانی رو به رو شد. در این میان آنچه بیش از همه مورد توجه قرار گرفت روند فزایندۀ راستگرایی و حملات نژادپرستانه با غیرسفیدپوستان، پناهندگان و بویژه مسلمانان در کشورهای غربی بود.
قاتل کیست؟
ساعاتی پس از این حمله تروریستی رسانه ها از فردی به نام «برینتون تارانت» به عنوان مهاجم احتمالی یاد کردند. پس از آن پلیس نیوزیلند از بازدداشت وی خبر داد و روز شنبه نیز تصاویری از این شخص در دادگاه غیرعلنی در حالی که با انگشتان خود رو به دوربین خبرنگاران نماد گروه های نژادپرست را نمایش می داد منتشر شد.
برنتون تارانت شهروند 28 ساله استرالیایی است که هویت او از سوی مقامات استرالیایی نیز تایید شد. اسکات موریسون، نخستوزیر استرالیا گفت که یکی از عاملان هجوم به دو مسجد نیوزلند یک مرد راستگرای افراطی اهل استرالیا است.
او که تصاویر حمله وحشیانه خود را به صورت زنده به سبک بازیهای رایانهای در فیسبووک پخش میکرد، پیشتر در این شبکه اجتماعی بیانیه یا به عبارتی مانیفستی 73 صفحه ای را در تهدید مسلمانان منتشر کرده و در آن وعده داد یک «حمله تروریستی» انجام شود.
در این بیانیه که تحت عنوان «جایگزینی بزرگ» منتشر شده بود، وی خطاب به مسلمانان گفته بود: «ما به کنستانتینوپولیس (قسطنطنیه سابق و استانبول فعلی) آمده و همه مساجد و منارههای شما را ویران میکنیم. ایاصوفیه از منارهها پاکسازی و کنستانتینوپولیس مجدداً مسیحی خواهد شد.»
این شیوه بیانیهنویسی سابقه داشته و آندرس برینگ برویک مهاجم نروژی که در سال 2011 بمب گذاری در محل کنگره حزب حاکم را انجام داده بود 91 کشته بر جای گذاشت نیز در یک بیانیه 1500 صفحه ای در فیسبوک خود را یک مسیحی محافظهکار معرفی کرده بود.
نکته قابل توجه آن است که عنوان مانیفست این تروریست برگرفته از کتابی از رنو کامو، نویسنده ملی گرای افراطی فرانسوی و یکی از پایههای فکری «جبهه ملی» فرانسه است.
رنو کامو در کتاب «جایگزینی بزرگ» این «نظریه» را مطرح میکند که قرار است در اثر سیاستهای مهاجرتی اتحادیه اروپا، مهاجران مسلمان از شمال و مرکز آفریقا به تدریج جایگزین اکثریت سفیدپوست اروپایی بشوند.
با این حال اکنون این موضوع و انتقاد گسترده مطرح شده است که چرا مقامات سیاسی، پلیس، نیروهای امنیتی و رسانه های کشورهای غربی که به طور مداوم با کنترل صفحات مسلمانان تحت عنوان مقابله با فعالیت اسلام گرایان افراطی و خشونت طلبی به اعمال محدودیت گسترده علیه مسلمانان می پردازند و به طور سازمانیافته و سیستماتیک به اسلام هراسی دامن می زنند اما نسبت به اعترافات آشکار این مهاجم به طراحی چندساله برای انجام این حمله تروریستی بی تفاوت بوده اند و اکنون که این جنایت روی داده است تنها به ابزار تأسف آنهم به صورت بسیار کمرنگتر از واکنشها به حملات داعش می پردازند؟
موضوعی که موجب انتقاد مسلمانان در سراسر جهان به این معیارهای دوگانه در مقابله با تروریسم در غرب شده است و به طور مثال جامعه مسلمانان و مهاجران فرانسه از رسانههای این کشور انتقاد کردهاند که زمینههای طرح گسترده چنین نظراتی در جامعه را فراهم آوردهاند.
حمایت مستقیم و غیرمستقیم غرب از گسترش تروریسم
پس از حادثه تروریستی نیوزلند سران سیاسی کشورهای غربی همسو با خشم دولتها و ملت های مسلمان این اقدام را محکوم کردند و برخی نیز از انگیزه های تروریستی در پس از این حمله اعلام انزجار نمودند. البته در این میان بودند سیاستمدارن و رسانه هایی که سعی در توجیه این حمله و تداوم اجرای محدویت علیه مسلمانان داشند از جمله فریزر آنینگ سناتور استرالیایی که تصویر اعتراض با تخم مرغ به وی در رسانه ها انعکاس بسیاری یافت.
اما آیا محکوم کردن ظاهری این اقدام میتواند از دولتها و رسانههای غربی در شکلگیری چنین جنایاتی رفع مسئولیت کند؟ واقعیت آن است که خیر، چرا که یکی از عمدهترین دلایل گسترش موج تروریسم در جهان طی سالهای اخیر ناشی از سیاستهای بی ثبات زا و مداخله آمیز دولتهای غربی در اوضاع کشورهای خاورمیانه و آفریقا در اشکال مختلف تهاجم مستقیم نظامی و یا حمایت از شورشهای مسلحانه و گروههای تروریستی میباشد که نمونههای اخیر آن در سوریه روی داد و به شکلگیری موج آوارگان انجامید. آوارگانی که برای فرار از ناامنی و شرایط بهتر زندگی راهی جز پذیرش خطرات مرگبار سفر برای رسیدن به غرب پیش روی خود نمیدیدند.
موضوعی که در پی گسترش تبلیغات رسانه ای اسلام هراسانه و محدودیتهای رو به فزونی علیه فرهنگ و دین مسلمانان، مهمترین ابزار قدرت گرفتن گروه ها و احزاب نژادپرست و ضد مهاجر راستگرا در کشورهای غربی بوده است.