حضرت امام محمد بن على باقر العلوم (ع) در روز جمعه اول رجب سال ۵۷ ه‍ در مدینه تولد شدند. ولادت آن حضرت روزهاى سوم و ششم صفر و پنجم و بیست و دوم رجب هم ذکر شده است.
نام مبارک آن حضرت محمد، کنیه ایشان ابو جعفر و القاب آن حضرت باقر العلوم، الشاکر لله، هادى، امین و شبیه است؛ و لقب اخیر به خاطر شباهت آن حضرت به پیامبر (ص) است.
پدر بزرگوارش حضرت امام زین العابدین على بن الحسین (ع) و مادر آن حضرت ام عبدالله فاطمه دختر امام حسن مجتبى (ع) است. امام باقر (ع) اولین علوى است که از پدر و مادر نسب شریفش به پیامبر (ص) و امیرالمؤمنین و حضرت زهرا (ع) می‌رسد.
امام صادق (ع) درباره ام عبدالله می‌فرمایند: «از زن‌های باایمان و پرهیزکار و نیکوکار بود». در روایت دیگر امام صادق (ع) می‌فرمایند: «در میان فرزندان امام حسن (ع) مثل او نبود». در عظمت و شرافت این بانو همین بس که با حضرت سید الساجدین على بن الحسین و باقر العلوم (ع) در واقعه کربلا حضور داشت و همراه آن بزرگواران و زینب کبرى و دیگر اهل بیت (ع) به اسارت رفت و وقایع کوفه و شام را دید.