3 جمادی الثانی / شهادت حضرت زهرا (س)
امام رضا (ع) می‌فرماید: ان فاطمه صدیقه شهیده : «همانا فاطمه راستگو و شهیده است».[۲]
در این روز در سال ۱۱ ه بنابر قول ۹۵ روز، در روز سه شنبه شهادت حضرت بتول عذراء مظلومه مضروبه حضرت سید النساء فاطمه زهرا (س) به وقوع پیوسته است.
بعد از شهادت و دفن پیامبر (ص) سه بار به منزل امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا (س) هجوم آورده و در هر بار به طریقى جسارت به اهل بیت (ع) کردند. در یکى از این دفعات، که در منزل آن حضرت را آتش زدند و به زور وارد منزل شدند، حضرت صدیقه (س) پشت در بودند.
با اینکه می‌دانسته آن حضرت پشت در است، با لگد و فشار در را باز کردند و میخ در سینه آن مخدره را آزرد و محسن (ع) سقط شد و پهلوى آن حضرت بی‌هوش روى زمین قرار گرفت و حضرت مولى الموحدین (ع) را با سر و پاى برهنه و دست بسته به طرف مسجد بردند.
وقتى حضرت زهرا (س) به هوش آمدند به دنبال امیرالمؤمنین (ع) رفتند و از بردن آن حضرت به مسجد مانع شدند. داخل کوچه جلو چشم همسرش اسد الله الغالب امیرالمؤمنین على بن ابی‌طالب (ع)، با تازیانه و غلاف شمشیر بر بدن حضرت صدیقه شهیده (س) زدند که طبق بعضى روایات از بازورى آن حضرت خون جارى شد و باز بی‌هوش روى زمین قرار گرفتند.
روزهاى حزن فاطمه (س)
بعد از این وقایع و فجایع آن حضرت بعضى روزها با دلى شکسته و محزون کنار قبور شهداى احد می‌رفت و می‌گریست و مرگ خود را از خداوند طلب می‌کرد تا اینکه آهسته آهسته درد و جراحت‌های بدن بیشتر شد و از آن به بعد نزدیک مدینه زیر درختى می‌نشست و گریه و ناله می‌کرد. منافقین آن درخت را هم بریدند. بعد از آن امیرالمؤمنین (ع) در آنجا سایبانى ساختند که مشهور به «بیت الاحزان» شد.
روز به روز بر شدت بیمارى ایشان افزوده می‌شد. سینه شکسته و مجروح، بازوى ورم کرده، صورت نیلى، محسن سقط شده، غم پیامبر (ص)، مظلومیت امیرالمؤمنین (ع)، کا را به جایى رساند که آن حضرت در بستر بیمارى افتاد و وصیت‌های خویش را به امیرالمؤمنین (ع) فرمود: «شبانه مرا از زیر پیراهن غسل بده و کفن کن و دفن نما. قبرم مخفى باشد و ابوبکر و عمر در تشییع و نماز من حاضر نشوند.»[۴]
مدینه در شهادت فاطمه (س)
روز شهادت آن حضرت، مدینه مثل روز شهادت خاتم الانبیاء (ص) شده بود. کوچک و بزرگ از زن و مرد، نالان و گریان بودند. بدن مطهر آن حضرت شبانه غسل داده شد و هنگام غسل، امیرالمؤمنین و حسنین و زینبین (ع) و فضه خادمه و اسماء بنت عمیس حاضر بودند. سپس عده‌ای از گل‌های سر سبد اصحاب امیرالمؤمنین (ع): سلمان، ابوذر، مقداد، عمار و… حاضر شدند و بدن را دفن کردند.
در بقیع، چهل صورت قبر ترتیب دادند و بر آن‌ها مقدارى آب ریختند.[۵] فرداى آن روز منافقین قصد نبش قبر را نمودند، ولى امیرالمؤمنین (ع) اجازه نفرمودند.
احتمالات در محل دفن آن حضرت متعدد است، ولى زیارت آن حضرت در مسجد النبى (ص)، حجرۀ خود آن حضرت – که در زمان ما جزء صحن مسجد است – بین محراب و منبر و در بقیع وارد شده است.
مدت عمر آن مخدره مظلومه ۱۸ سال و ۶۰ روز یا ۹۰ روز است. سال شهادت یازدهم هجرى است.
اقوال در شهادت حضرت زهرا (س)
اقوال در شهادت حضرت زهرا (س) چنین است:
۱. چهل روز بعد از شهادت پیامبر (ص) (۸ ربیع الثانى).[۶]
۲. چهل و پنج روز (سیزدهم ربیع الثانى).[۷]
۳. شصت روز بعد از شهادت پیامبر (ص).[۸]
۴. هفتاد و دو روز بعد از شهادت پیامبر (ص).[۹]
۵. هفتاد و دو روز بعد از شهات پیامبر (ص).[۱۰]
۶. نود روز بعد از شهادت پیامبر (ص).[۱۱]
۷. نود و پنج روز بعد از شهادت پیامبر (ص) (سوم جمادى الآخر).[۱۲]
۸. صد روز بعد از شهادت پیامبر (ص) (هشتم جمادى الآخر).[۱۳]
۹. صد و دوازده روز بعد از شهادت پیامبر (ص) (۲۰ جمادى الآخر).[۱۴]
۱۰. ۴ ماه بعد از شهادت پیامبر (ص).[۱۵]
۱۱. روز ۲۱ رجب.[۱۶]
۱۲. روز ۲۵ رجب.[۱۷]
۱۳. سوم ماه رمضان.[۱۸]
۱۴. ۸ ماه بعد از شهادت پیامبر (ص).[۱۹]
درباره شهادت حضرت زهرا (س) جا دارد مرورى بر منابع مربوط به آن داشته باشیم.
درباره آتش زدن در خانه به این مدارک مراجعه کنید:
عوالم: ج ۱۱ ص ۴۰۰، ۴۰۴، ۴۴۱، ۳۴۳. مؤ تمر علماء بغداد: ص ۱۳۵ – ۱۳۷. اثبات الوصیه: ص ۱۴۳. الغدیر: ج ۶ ص ۳۹۱. ارشاد القلوب دیلمى به نقل بحار الانوار. کشف المرا: ص ۴۰۲ – ۴۰۳. نوائب الدهور: ص ۱۹۲. حلیه الابرار: ج ۲ ص ۶۵۲.
درباره اینکه چگونه پهلوى آن حضرت را شکستند، به این مدارک مراجعه کنید:
فرائد السمطین: ج ۲ ص ۳۴ – ۳۵. امالى صدوق: ص ۹۹ – ۱۰۱. اثبات الهداه: ج ۱ ص ۲۸۰ – ۲۸۱. البلد الامین: ص ۵۵۱ – ۵۵۲. طریق الارشاد: ص ۴۶۵. اقبال الاعمال: ص ۶۲۵. بحار الانوار: ج ۹۷ ص ۲۰۰، ج ۲۸ ص ۲۶۸ – ۲۷۰. عوالم: ج ۱۱ ص ۴۰۰ – ۴۰۴.
درباره اینکه حضرت صدیقه (س) را کتک زدند، به این کتب مراجعه کنید:
اثبات الهداه: ج ۱ ص ۲۸۰ – ۲۸۱. ارشاد القلوب دیلمى: ص ۲۹۵. المحتضر: ص ۱۰۹. امالى صدوق: ص ۹۹، ۱۰۱، ۱۱۸، مناقب ابن شهر آشوب: ج ۲ ص ۲۰۹. تفسیر برهان ج ۲ ص ۳۴۳. حلیه الابرار: ج ۲ ص ۶۵۲. الخطط للمقریزى: ج ۲ ص ۳۴۶. سیره الائمه الاثنى عشر: ج ۱ ص ۱۳۲. اعلام النساء: ج ۴ ص ۱۲۴. فرائد السمطین: ج ۲ ص ۳۴ – ۳۵. کتاب سلیم بن قیس: ج ۲ ص ۵۸۵، ۵۸۶، ۵۸۷، ۶۷۴، ۶۷۵، ۹۰۷. بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۲۹۷، ۲۹۹. احتجاج: ج ۱ ص ۲۱۰، ۲۱۶.
درباره سیلى و کبودى چشم آن حضرت، به این کتب مراجعه کنید:
سیره الائمه الاثنى عشر: ج ۱ ص ۱۳۲. ماءساه الزهراء ۳: ج ۱ ص ۱۶۴ – ۱۹۳. الاسرار الفاطمیه: ص ۱۳۵.
در باره علت شهادت محسن (ع) به این کتب مراجعه کنید:
اثبات الوصیه: ص ۱۴۳. الوافى بالوفیات: ج ۶ ص ۱۷. تراجم اعلام النساء: ج ۲ ص ۳۱۷. فرائد السمطین: ج ۲ ص ۳۴ – ۳۵. امالى صدوق: ص ۹۹ – ۱۰۱. بشاره المصطفى: ص ۱۹۷ – ۲۰۰.
درباره اینکه آن حضرت شهیده شدند و به مرگ طبیعى از دنیا نرفتند، فرمایش امام رضا (ع) کافى است که مى فرمایند: «انها صدیقه شهیده» … «همانا فاطمه (س) راستگو و شهیده است».[۲۰] به مدارک زیر نیز مراجعه کنید:
مزار شیخ مفید: ص ۱۵۶. مقنعه شیخ مفید: ص ۴۵۹. بلد الامین: ص ۱۹۸ – ۲۷۸. بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۳۷۳، ج ۲۷ ص ۲۶۱، ۲۶۸، ۲۷۰، ج ۲۹ ص ۱۹۲، ج ۴۳ ص ۱۷۰، ۱۹۷، ۲۰۰، ج ۵۳ ص ۲۳، ج ۹۷ ص ۱۹۷. مصباح الزائر: ص ۲۵ – ۲۶. مصباح المتهجد: ص ۶۵۴. من لایحضره الفقیه: ج ۲ ص ۵۷۴. تهذیب الاحکام طوسى: ج ۶ ص ۱۰. الوافى: ج ۱۴ ص ۱۳۷۰ – ۱۳۷۱. جامع احادیث الشیعه: ج ۱۲ ص ۲۶۴. القاب الرسول و عترته (ع): ص ۳۹ – ۴۳.
پس در این روز شیعیان باید به عزادارى آن حضرت قیام نمایند و آن مظلومه را زیارت کنند و ظالمان و غاصبان حق او را نفرین نمایند.
