زلال احکام (1)

زلال احکام(1)

احکام روزه

 همانگونه که میدانیم «روزه» یا «صوم» بعد «نماز» دومین فرع از فروعات دین ماست که بر  هر مسلمانی لازم است با شرایط ویژه و زمان خاص از انجام برخی کارها که روزه را باطل میکند خود داری کند. در واقع «روزه» از جمله عبادتی است که پروردگار جهان از بندگانش خواسته است. «روزه» نوعی کرنش و اظهار بندگی در برابر خداوند بزرگ است، که انسان عابد از نماز صبح تا هنگام مغرب باید از انجام کارهای که روزه را باطل میکند خودداری کند.

نیّت!

باید بدانیم که هر عملی عبادی که برای رضایی پرودگار انجام می شود، «نیّت» لازم دارد. یعنی ضرورت دارد که انسان از ذهن و ضمیر خود بگذراند که مثلاً فلان عبادت را برای رضایی خداوند و به قصد نزدیک شدن و تقرب به حضرتش انجام میدهد. همانند: نیت در نماز، نیت در روزه، نیت درحج و… .

1)    با این وجود؛ لازم نیست که انسان «نیّت» روزه را از قلب خود بگذراند و یا اینکه بر زبانش جاری کند: «فردا روزه می گیرم قربتاً الی الله»؛ بلکه، همین قدر که بنا داشته باشد فردا برای رضایی خداوند و کرنش در برابر عظمت او، از آذان صبح تا مغرب کارهای را که روزه را باطل میکند انجام ندهد کافی خواهد بود. گرچه در روزه قضا یا کفاره لازم است انسان نیت مشخص کند، اما، در روزه ماه رمضان لازم نیست که نیت کند :« روزه ماه رمضان میگیرم» .

2)    البته، هرگاه انسان در هرشب ماه مبارک رمضان، برای فردای آن نیت کند، بهتر خواهد بود.

3)    آخرین وقت نیت روزه ماه رمضان، برای شخص آگاه به ماه رمضان، همانا آذان صبح است.

4)    کسیکه بدون نیت روزه خوابیده، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند روزه اش صحیح است.

5)    اگر کسی نداند که ماه رمضان است و یا فراموش کند که ماه رمضان است و نیت روزه ای دیگری را بکند، روزة او روزه ماه رمضان محسوب میشود.

6)    هرگاه در ماه رمضان، عمداً نیت روزه غیر رمضان کند، روزه ای که قصد کرده حساب نمی شود و نیز روزه ماه مبارک رمضان نیز به شمار نمی رود.

7)    اگر به نیت اول ماه روزه بگیرد و بعد بفهمد که دوم یا سوم بوده، روزه او صحیح است.

8)    هرگاه پیش از آذان صبح، نیت کند و بیهوش شود یا اینکه مست گردد و در بین روز به هوش، احتیاط واجب آن است که روزه آن روز را تمام نموده و بعد قضای آن را نیز به جا آورد.

9)    اگر کسی پیش از آذان صبح نیت نموده بخوابد و بعد مغرب بیدار شود روزه اش صحیح است.

10)                     اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر بفهمد که رمضان است، چنانچه یکی از باطل کنندگان روزه را مرتکب شده باشد، روزه آنروزش باطل و باید تا پایان روز از انجام باطل کننده خود داری کند. باید بعد رمضان قضای آن روز را بجا آورد.

11)                     اگر پیش از آذان ماه رمضان، کودکی بالغ شود، باید روزه بگیرد. اما، اگر بعد آذان به بلوغ برسد، روزه آن روز بر وی واجب نیست.

12)                     کسیکه روزه قضای ماه رمضان دارد، نمی تواند روزه مستحبی یا روزه اجیری بگیرد. اما، اگر فراموش کرده باشد، در صورتی که پیش از ظهر یادش آید می تواند نیت روزه مستحبی را به روزه قضای واجب برگرداند.

13)                     اگر بیماری در وسط روز ماه مبارک رمضان خوب شود، اگر تا آن زمان کارهای مبطل روزه را انجام نداده باشد. باید نیت روزه کند و آنروز را روزه بگیرد. اگر بعد از ظهر خوب شود روزه آنروز بر وی واجب نیست و باید قضا کند.

14)                     در روز شک میان آخر شعبان و اول رمضان، واجب نیست انسان روزه بگیرد. اما، اگر روزه گرفت، نمی تواند نیت روزه ماه رمضان کند. بهتر آن است که نیت روزه قضا یا مطلق روزه را بنماید، چنانچه بعد معلوم شود آنروز اول رمضان بوده، روزه آنروزش از رمضان حساب میشود.

15)                     اگر در «شک روز» به نیت قضا یا مستحبی روزه بگیرد و در وسط روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزه ماه رمضان کند.

16) اگر در روزه ماه رمضان مردد شود که روزه خود را باطل کند یا نه؟ یا اینکه قصد کند که روزه را باطل کند، اگر دو مرتبه نیت روزه نکند، روزه اش باطل است. اگر نیت دوباره کند باید روزه آنروز را تمام نموده و بعد قضای آنروز را نیز به جا آورد.

مصطفی خرّمی- پانزدهم رمضان المبارک 1435- کویته پاکستان