امام علی (ع) از دیدگاه نخبگان غیر مسلمان

علاوه دانشمندان شیعه و علمای اهل سنّت، بسیاری از فرهیختگان بزرگ جهان و نخبگان غیر مسلمان نیز، به توصیف چهره انسانی و اخلاق ملکوتی امیر مؤمنان پرداخته اند. در اینجا نمونه هایی از سخنان اندیشمندان معروف را در این زمینه،  از نظر گرامی شما  می گذرانیم:

سخن جرج جرداق

این نویسنده معروف مسیحی با اظهار حیرت و شگفتی در برابر بزرگی روح امام علی (ع)، چنین می نویسد:
“آیا انسان بزرگی مانند علی را می شناسی که حقیقت انسانی را با عقول و مشاعر بشری آشنا سازد؟ ؛ آن حقیقت انسانی که سرگذشتی چون ازل، و آینده ای باقی چون ابدیّت، و ژرفایی بس عمیق دارد، که هریک از صاحبان عقول و نفوس بزرگ، مطابق روش و طبع خود، آن را درک می کنند، و دیگر انسان های عادّی بدون اینکه خود بدانند، در سایه آن زندگی می کنند…”. (کتاب “الإمام علي، صوت العدالة الإنسانیة”).

سخن میکائیل نعیمه

این متفکّر مسیحی، در باره شخصیت امیر مؤمنان (ع) و عظمت شأن ایشان، چنین می نگارد:
“هیچ مورّخ و نویسنده ای، هر اندازه هم که از نبوغ و رادمردی ممتاز برخوردار باشد، نمی تواند تصویر کاملی از انسان بزرگی مانند امام علی (ع) در مجموعه ای که حتی دارای هزار صفحه باشد، ترسیم نماید، و دورانی پر از رویدادهای بزرگ مانند دوران او را توضیح دهد. تفکرات و اندیشه های آن ابر مرد عربی، و گفتار و کرداری را که میان خود و پروردگارش داشته است، نه گوشی شنیده، و نه چشمی دیده است”. (همان منبع).

سخن شِبلی شُمَیّل

این دانشمند که اصالتا مسیحی بوده است و در عین حال، به عنوان یکی از پیشتازان مکتب مادّیگری محسوب می شود، در باره امام علی (ع) چنین می نگارد:
“پیشوا علیّ ابن ابی طالب، بزرگ بزرگان، یگانه نسخه ای است که نه شرق و نه غرب، نه در گذشته و نه در امروز، صورتی مطابق این نسخه ندیده است”. (همان منبع).

سخن جبران خلیل جبران

این نویسنده غیر مسلمان نیز، در مورد شخصیت والای امیر مؤمنان علیه السلام، چنین می نگارد:
“او از دنیا رخت بربست، در حالی که رسالت خود را به جهانیان به پایان نرسانده بود. (یعنی: زمانه به او مهلت نداد، و درک مردم آن دوران نیز، توان آن را نداشت). او چشم از این جهان فروبست، مانند پیامبرانی که در جوامعی مبعوث می شدند که گنجایش آن پیامبران را نداشتند، و به مردمی وارد می شدند که شایسته آن پیامبران نبودند، و در زمانی ظهور می کردند که زمان آنان نبود. خدا را در این کار حکمتی است که خود داناتر است”. (کتاب “الامام علی”، نوشته عبدالفتاح عبدالمقصود، جلد اول).

سخن ایلیا پاولیچ پطروشفسکی

این استاد تاریخ در دانشگاه “سن پترز بورگ” (لنینگراد) در کشور  روسیه، در این زمینه چنین می نویسد:
“علی ، تا سرحدّ شور و عشق، پایبند به دین بود، صادق و راستکردار بود، در امور اخلاقی بسیار خرده گیر بود، از مال اندوزی و شهرت طلبی به دور بود. او هم مردی سلحشور و هم فردی سخنور و شاعر بود، و تمام صفات لازمه اولیاء الله در وجودش جمع بود”. (کتاب “اسلام در ایران”، نوشته پطروشفسکی).

آنچه بیان شد، بخشی از سخنان بزرگان عرصه علم و ادب، از ادیان و مذاهب گوناگون است، که هریک به زبانی به توصیف شخصیت امیر مؤمنان – علیه السلام – و بیان اخلاق و رفتار خردمندانه آن حضرت پرداخته اند. این صفات زیبا و کمالات کم نظیر است که امام علی (ع) را به صورت شخصیتی نادر در آورده، و اعجاب جهانیان را بر انگیخته است.